برنامه ریزی نوسازی محله شهری با رویکرد بهره گیری از شبکه های اجتماعی (نمونه موردی: محله جوانمرد قصاب)

چکیده مشارکت مردم در تصمیم گیری و پیگیری رفع مشکلات و نابسامانیهای خود از دیرباز مورد توجه بوده بطوریکه تجارب جهانی خصوصا در کشورهای توسعه یافته نشانگر تحقق مفهوم توسعه با مشارکت مردم می باشد. عدم وجود الگوها و مکانیسم های روشن، تجارب عملی و نظری در کنار حضور ساکنان به عنوان بعد اجتماعی مسأله، اجرای طرح های نوسازی را چند بعدی و متفاوت از سایر طرح های عمران شهری نموده است. تضمین دستیابی حداکثری به اهداف طرح های نوسازی در زمینه اجرا، لزوم طراحی مکانیسم صحیح مشارکت اجتماعی در اجرای طرحهای نوسازی را توجیه می نماید. در این مکانیسم جایگاه و نقش محوری- نظارتی ساکنان در ارتباط یکدیگر از سویی و با سازمان ها، نهاد ها و مجموعه عوامل اجرایی طرح های نوسازی از سوی دیگر تعریف می گردد. این مطالعه ضمن بررسی ادبیات، مبانی و اصول بافت فرسوده، به شیوه های مداخله ، ساختارها و بنیان های اجتماعی محله، سرمایه های اجتماعی و کارکردهای آن،سازمان و مفهوم شبکه های اجتماعی ، چگونگی سنجش سرمایه های اجتماعی و بهره گیری از این بستر جهت تسهیل و توفیق در امر نوسازی می پردازد. این پژوهش می کوشد با نگاهی واقع بینانه ،بدور از پیشداوری و پرهیز از ورود به الگوهای انتزاعی به پیشنهاد شیوه ای موثر و کارکردی در حوزه نوسازی بافتهای فرسوده بپردازد. پژوهش به شیوه نظری، تحلیلی واستنباطی صورت گرفته ،فرضیات تحقیق توسط گرد آوری پرسشنامه و روشهای آماری به آزمون گذاشته شد و جهت برنامه ریزی نیز از روشهایی همچون مشاهده و مصاحبه با افراد دخیل در موضوع کمک گرفته شد. آزمون فرضیات موید این یافته است که سرمایه اجتماعی در سطح محله ارتباط معنا داری با ارزیابی ساکنان محله از کیفیت کالبدی محله دارد،از سویی هر اندازه شبکه ها و پیوندهای اجتماعی پیرامون افراد در سطح محله مستحکم تر و وسیع تر باشد میزان تمایل ساکنان بافت اقدام به نوسازی محله افزایش می یابد. در پایان با کاربست نتایج آزمون فرضیات و روشهای مستخرج از مبانی نظری راهبردها و راهکارهایی در قالب پیشنهادات و الگوی مداخله بیان گردیده است.آنچه به عنوان یافته محوری پژوهش به دست آمده ناظر به این معناست که الگوهای مرتبط پیشنهادی بایستی در جهت تقویت ، انسجام و تقویت پیوندها و شبکه های محلی باشد و از این بستر و با افزایش سرمایه های اجتماعی ،محملی جهت تمایل ساکنان برای مشارکت در امر نوسازی و توسعه محله ایجاد گردد.